Het geluid gaat even uit en op mijn beeldscherm gebaren twee vrouwen druk naar een telefoon. Een van hen is Thérese Nleng, manager nationaal programma bij Rutgers. Er moet een foto worden gekozen voor de taart van een collega die 25 jaar werkzaam is binnen de organisatie. Het is een goed voorbeeld van de vele ad hoc klussen die nog naast het overall management van de vijf Nationale programma’s komen kijken. Hoe Thérese het allemaal in één werkweek weet te passen?
‘Inclusief leiderschap betekent ook inclusief naar mijzelf kijken. Soms gaat het helemaal top en soms denk ik: waar ben ik aan begonnen... dat het dan niet loopt zoals verwacht hoort erbij, dus ik accepteer dat gewoon.’
Je bent nu een jaar aan de slag voor Rutgers, waar ben je zoal mee bezig geweest?
‘Toen ik net begon viel ik met m'n neus in de boter omdat Tim Hofman de Boos uitzending over seksueel grensoverschrijdend gedrag online uitbracht. De aandacht van media die hieruit voortvloeide zorgde er onder andere voor dat het onderwerp seksueel grensoverschrijdend gedrag hoger op de politieke agenda kwam, iets waar Rutgers al langere tijd voor pleitte. In nauwe samenwerking met Mariette Hammer heeft Rutgers bij kunnen dragen aan het nationaal actie programma seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld van de ministeries van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen en Sociale Zaken en Werkgelegenheid.’
‘Het nationaal actieprogramma heeft vanuit preventieoogpunt een sterke link met het manifest Seksuele Vorming dat Rutgers eind vorig jaar aan minister Wiersma heeft overhandigd. Rutgers pleit al langer om één doorlopende lijn van seksuele vorming in te zetten, startend bij PO, doorlopend naar VO, naar MBO, HBO en WO. Hierin is onder andere aandacht voor wensen, grenzen en consent, begrippen waarvan we willen dat die als vanzelfsprekend onderdeel uitmaken van het praten over seksualiteit in relaties.’
‘In mijn rol is het bewaken van een dergelijke samenhang tussen de vijf programma's belangrijk. Daarnaast houd ik me bezig met stakeholder management en het uitdragen van een heldere visie op publieke gezondheid en daarbij seksuele gezondheid in het bijzonder.’
'Je kunt zoveel meer op het moment dat je samenwerkt'
Wat heb jij bij Rutgers specifiek kunnen toevoegen als manager?
‘Met name het belang van meer integraal werken. Vanuit ieder programma dragen we bij aan hetzelfde doel: een inclusieve veilige samenleving. Maar je kunt zoveel meer op het moment dat je samenwerkt, met elkaar bespreekt: “wat doe jij nu precies binnen jouw programma en waar loop je tegenaan? Hoe kan jij mij versterken en hoe kan ik jou versterken?” We overleggen nu ook op dat niveau en ik vind het mooi om te zien dat we zo meer oog voor elkaar hebben.’
Ik begreep ook dat je broei-expert bent, wat houdt dit in?
‘Als zelfstandig consultant heb ik mij gespecialiseerd in diversiteit en inclusie. Echte containerbegrippen: iedereen doet het, maar op welke manier kun je dat nou aanvliegen? Mijn broei-aanpak zit in het roeien met de riemen die je hebt en tegelijkertijd durven dromen. Dus aannames doorbreken en die nodige creativiteit, die vrije ruimte, kunnen opzoeken. Ik merk dat als je daar de tijd voor neemt, dingen in twijfel durft te trekken en durft te zeggen: “ik weet het eigenlijk niet zo goed, ik heb anderen nodig om een goede oplossing te vinden,” dit bijdraagt aan inclusiever samenwerken.
Heb je deze broei-aanpak ook mee kunnen nemen in je rol binnen Rutgers?
‘Ja, een goed voorbeeld van een broei-aanpak is de alliantie jong gelijk, dat gaat over jongeren die rigide gendernormen doorbreken. Omdat wij niet altijd even scherp in beeld hebben wat jongeren nodig hebben, zijn ze zelf aan zet. Rutgers, NJR, Colored Qollective en Femmes for Freedom vormen een alliantie die hen hierin ondersteunt. Jongeren gaan zelf onderzoek doen, komen met interventies en jagen een maatschappelijke beweging aan.’
‘We werken binnen deze alliantie met grote en kleine organisaties. Vanaf de start was het voor iedereen nog aftasten: “hoe gaan we dit nu met elkaar doen?” Je moet dan je verwachtingen en ideeën over hoe het zal gaan verlopen en wat je absoluut wel en niet wilt, los laten. Voor mij, vanuit een broei aanpak, betekende dit gewoon gaan zitten en eerst uitgebreid kennismaken met elkaar. Dit is een goede aanpak gebleken om dichter naar elkaar toe te groeien. Door het proces aan te vliegen als “ik weet het ook niet precies, dit moeten we met elkaar ontdekken,” maak je een andere start.’
Waarom is het voor een organisatie als Rutgers belangrijk om bezig te zijn met diversiteit en inclusie?
‘Rutgers wordt vaak gezien als de toonaangevende partij, we zijn hét expertisecentrum seksualiteit, dus de overheid weet ons gelukkig makkelijk te vinden en andersom is dit ook het geval. Vaak wordt door beleidsmakers en invloedrijke beslissers gezegd dat bepaalde groepen lastig bereikbaar zijn.
Denk bijvoorbeeld aan personen met lage gezondheidsvaardigheden of personen die zich achtergesteld zien doordat ze in armoede leven. Rutgers wil de kloof graag overbruggen met behulp van een inclusieve cultuursensitieve werkwijze. Dit kan alleen als wij intern ook diversiteit en inclusie uitdragen, “practice what you preach.”’
'Het bespreken van seksualiteit is niet voor iedereen vanzelfsprekend.'
‘Het bespreken van seksualiteit is namelijk niet voor iedereen vanzelfsprekend. Als je bijvoorbeeld een bi-culturele achtergrond hebt, kan het zijn dat je na de seksuele voorlichting op school, thuis weer in een andere wereld stapt waarin seksualiteit een taboe is. Dit doet iets met de identiteitsontwikkeling van die jongeren en daarom is het belangrijk dat we juist ook hen weten te bereiken. Dat kan alleen maar wanneer je je kan inbeelden wat het dilemma kan zijn waar zo’n jongere voor staat en dat je hen ook betrekt in het op maat maken van seksuele vorming voor diverse (sub)groepen in de samenleving. Hiermee ondersteunen we toekomstige ouders, zodat die hun kinderen goede relationele en seksuele vorming kunnen geven. Zij dragen bij aan datgene wat we eigenlijk willen bereiken met elkaar: een inclusieve en veilige samenleving.’
Wat hoop je te bereiken voor Rutgers de komende jaren?
‘Ik hoop dat we als hét expertisecentrum voor seksualiteit ook de toon zetten in cultuur sensitief werken. Ik zie binnen Rutgers potentie om naast onderzoek ook praktische richtlijnen en erkende interventies voor professionals te ontwikkelen. Cultuursensitief werken raakt aan diversiteit en inclusie, ik zou het heel mooi vinden als we dat kunnen doen en daardoor het vuurtje aanwakkeren bij anderen.’
(Interview en tekst door Jetske Christoff Venema @ 2023)